یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های تاریخی این شهر بقعه پیراحمد زهرنوش است در حاشیه جنوبی شهر ابهر قرار دارد و در در تاریخ ۱ مهر ۱۳۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای تاریخی پیراحمد زهرنوش در واقع بقعه آرامگاه سه تن از بزرگان ابهر است، هرچند در کتاب «تاریخ ابهر» نام ۶ تن و در کتاب «تاریخچه گنبد و پیر احمد» نام ۴ تن ذکر شده است. یکی از ساختمان‌های این بقعه امروزه به‌عنوان موزه‌ی باستانشناسی ابهر مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته قدمت این بنا بیشتر از بنای مقبره است و روی آثار به جامانده از خانقاهی متعلق به قرن چهارم هجری ساخته شده است.
راه‌های رسیدن به ابهر از طریق فرودگاه، قطار و جاده ممکن است. نزدیک‌ترین فرودگاه به ابهر فرودگاه زنجان است که در ۹۰ کیلومتری ابهر قرار دارد. ایستگاه راه‌آهن خرم‌دره در شمال شهر ابهر قرار دارد و این شهر را به راه‌آهن شمال غرب متصل می‌کند. برای سفر به ابهر از طرق جاده هم راه‌های زیادی وجود دارد که آزادراه تهران به بازرگان معروف‌ترین مورد است.
مردم ابهر در دوران‌های مختلف از این بقعه برای تدفین به ویژه تدفین افراد مشهور استفاده کرده‌اند. چون اهالی ابهر معتقدند پیراحمد زهرنوش نیز در گذشته‌های شهر ابهر شخصیتی معروف بوده است برای همین سایر افرادهای مشهور شهر را هم در کنار وی دفن می‌کردند، هرچند همان‌طوری که گفته شده اطلاعات زیادی از تعداد و اسامی افراد مدفون در این بنا وجود ندارد.
موزه مردم‌شناسی ابهر (خانقاه آرامگاه پیراحمد زهرنوش)
در بخش دوم مقبره پیراحمد زهرنوش و در فضاهای غرب و شمال‌غرب گنبد، خانقاه و عبادتگاه در قدیم محسوب قرار داشته است. تصاویر باقی‌مانده از این بنا پیش از مرمت، نشان می‌دهد ساختمان گنبدخانه با وجود آسیب‌های زیاد وارده شده هنور پا برجا بوده است، ولی بخش خانقاه این بنا تا حدود زیادی تخریب شده بود و به‌صورت تلی از خاک در پیرامون بنا دیده می‌شد. نقشه این بخش از بنا بعد از کاوش‌های باستانشناسی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان مخشص شده است. با بازسازی و بهینه‌سازی این بنا از سال ۱۳۹۰، موزه باستانشناسی در محل بقعه پیراحمد زهرنوش ساخته شده است. اشیای موزه در سه بخش تاریخی، اسلامی و سنگ و کاغذ نوشته برای بازدید عموم مردم دسته‌بندی شده‌اند.
در بخش تاریخی، موزه، اشیای پیدا شده از شهر «هیدج» در نزدیکی ابهر، مثل ظروف سفالی ساده، آبریز سفالی، کوزه سفالی، خنجر مفرغی مربوط به عصر آهن و هزاره اول قبل از میلاد دیده می‌شود. همچنین انواع بازوبند مفرغی، حلقه مفرغی و ظروف سفالی دوره اشکانی نیز در این بخش قرار دارند. در بخش دوره اسلامی این موزه، انواع ظروف سفالی از قرن ۴ هجری قمری تا دوره قاجار قرار داده شده‌اند. همچنین اشیایی پیدا شده در سلطانیه مثل پی‌سوز ساده، بشقابی و ظروف لعابدار نیز در بخش اسلامی موزه قرار گرفته‌اند. همچنین تعدادی از ظروف مسی قلم‌زنی دوره قاجار که در زنجان ساخته شده‌اند هم بخش دوره اسلامی قابل بازدید است.
در بخش سنگ و کاغذ نوشته این موزه انواع کتب خطی از دوره تیموری تا قاجار با موضوع مذهبی و نجوم، انواع تفنگ‌های دوره قاجار، انواع سکه‌های دوره سلجوقی، ایلخانی، صفوی و قاجار به نمایش درآمده است. همچنین در این بخش تعدادی از سنگ مزارهای کشف شده از روستای دره سجین روستای فلج شهرستان خرم‌دره مربوط به دوره قاجار و نمونه ای از سنگ مزار دوره تیموری کشف شده از صایین قلعه شهرستان قرار گرفته است. همچنین اشیای اهدایی از سوی اهالی ابهر در طول تاریخ هم در این بخش قابل بازدید هستند.
از سایر جاذبه‌های داخل شهر ابهر می‌توان به مسجد جامع ابهر اشاره کرد. این مسجد قدمت زیادی دارد و طبق متون تاریخی به قرن اول هجری قمری بر‌می‌گردد. مسلمانان به دستور «محمد بن ابوبکر» بعد از فتح ابهر در سال ۹۰ هجری قمری این مسجد را روی آتشکده ساسانی بنا می‌کنند. با توجه به سنگ‌نبشته‌ای روی یکی از دیوارهای مسجد در سال ۸۸۸ هجری قمری به دستور «جهانگیر بن علی بن عثمان» مسجد جامع ابهر بازسازی می‌شود.
(تصاویر قدیمی از آرامگاه و موزه شهرستان ابهر)
_k0ou.jpg)
